Powstanie Nowej Karczmy (niem. Neukrug), dzisiaj części miasta Krynica Morska związane jest nadaniem aktu do postawienia karczmy, jaki otrzymał karczmarz Hannos od komtura krzyżackiego Henryka Holta w 1429 r.
Wydmy targane wiatrami i burze sztormowe spowodowały ogromne zmiany w osadzie. Mimo to niewielka garstka rybaków i ich rodziny trwała na tym kawałku ziemi. Kiedy wydmy zasypywały kolejne gospodarstwa, przenosili się w inne miejsca. W jednym z nich wznieśli kościół (kolejny – poprzedni został rozebrany) i szkołę.
Rok 1945 był przełomowy dla funkcjonowania osady, jak dla wszystkich miejscowości na mierzei. W wyniku walk osadę zdewastowano, a mieszkańcy opuścili swoje domy.
W 1948 r. Neukreg otrzymało z polską nazwę Nowa Karczma. Jej zachodnia część Voglers zmieniono na Ptaszkowo. Nazwa nadana tej miejscowości w 1948 r. praktycznie wyszła z użycia. Obecnie miejscowość funkcjonuje jako Piaski – o czym informuje tablica przy wjeździe. Droga asfaltowa do miejscowości powstała w 1964 roku.
Obecnie typowa rybacka wieś zmienia wizerunek na turystyczną, chociaż wciąż są rodziny, gdzie rybacki fach przechodzi z pokolenia na pokolenie.
Ci, którzy zaplanują pobyt w Piaskach lub zrobią sobie jednodniowy wypad, opuszczając np. Krynicę Morską, nie będą zawiedzeni. Po drodze jest parę miejsc wartych uwagi, a w samej miejscowości również kilka ciekawostek.
Między Krynicą Morską a Piaskami
Wielbłądzi Garb z widokiem na zalew i morze — dwa kilometry od Krynicy Morskiej, w stronę Piasków znajduje się najwyższa wydma na Mierzei Wiślanej — Wielbłądzi Garb. Skąd wzięła się ta nazwa? Kiedy spojrzy się na to miejsce od strony Zatoki Gdańskiej widać dwa zniesienia przypominające wyglądem wielbłądzi garb. Wydma ma wysokość 49,5 m n.p.m, dzięki temu z wieży widokowej na jej szczycie widać Zalew Wiślany i Morze Bałtyckie.
Zatoczka dzikiej róży z plażą nad zalewem — zatoczka znajduje ok. 2 km przed miejscowością Piaski od strony Zalewu Wiślanego. Klif nadzalewowy powstał przez nieustanne działania wód Zalewu Wiślanego, które każdego roku zabierają kawałek lądu. Miejsce z kawałkiem piaszczystej plaży daje szansę na podziwianie, przy dobrej pogodzie, katedry we Fromborku,która znajduje się po drugiej stronie Zalewu Wiślanego.
Szara wydma, opadające wzgórze — w drodze do Piasków przy samej drodze, po lewej stronie, widoczna jest wydma szara, która powstała na terenie istniejącego pasa przeciwpożarowego Leśnictwa Przebrno. Jest to rozległe wzgórze opadające dość stromo w kierunku Zalewu Wiślanego.
Góra Pirata — w odległości ok. 5 kilometrów za Krynicą Morską znajduje się Góra Pirata. Na wzniesieniu znajduje się wieża obserwacyjna. Z tej wysokości widać morze, Zalew Wiślany oraz wzgórza Wysoczyzny Elbląskiej. Wyjeżdżając z Krynicy Morskiej, jadąc w kierunku Piasków, Góra Pirata będzie po prawej stronie.
Piaski
Granica i wejście nr 1 na plażę – w Piaskach znajduje się granicy z Federacją Rosyjską. Jest to zewnętrzna granica Unii Europejskiej oraz NATO. Przy samej granicy również wejście nr 1 na plażę. Do samej granicy prowadzi ścieżka rowerowa R10. Może dotrzeć rowerem, wiele osób wybiera również spacer, ponieważ ścieżka prowadzi przez las.
Wizyta na granicy i pamiątkowa fotografia ze znakiem „Granica Państwa” jest obowiązkowym punktem pobytu dla wielu turystów. Nawet w zwykły dzień, przed sezonem wiele osób można spotkać na R10. Rowerzyści przyjeżdżają tu z innych miejscowości Mierzei Wiślanej, a piechurzy przemierzają również wiele kilometrów plażą, aby dotrzeć do tego miejsca.
Podstawa niemieckiego radaru Luftwaffe – jadąc rowerem lub idąc pieszo drogą leśną równoległą do R10 można w pewnej odległości od płotu granicznego trafić na podstawę niemieckiego radaru FuMG – 65 Würzburg – Riese. Radar naziemny służył do kierowania ogniem artylerii przeciwlotniczej. Radar w Piaskach posiadał antenę o średnicy 7,4 metra i nadajnik zapewniający zasięg do 70 km.
Przy wjeździe do Piasków po prawej stronie roztacza się widok na port rybacko – jachtowy. Port służy głównie miejscowym rybakom, ale przypływają tu również turyści.
Dawna Stacja Ratownictwa Morskiego — czerwony budynek w środku lasu w Piaskach za Krynicą Morską to siedziba dawnej stacji ratownictwa morskiego. Obecnie użytkuje go, w okresie wakacji, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej. Takie stacje zwane Czerwonymi Szopami powstawały wzdłuż wybrzeża na zlecenie Niemieckiego Towarzystwa Ratowania Rozbitków Morskich.
Do budynku stacji przylega niska wieża, być może dlatego w wielu publikacjach określa się to miejsce jako – starą latarnię morską.
Wewnątrz czerwonej wieży są podobno przewody, które doprowadzały gaz do lampy świecącej na szczycie. Zwolennicy teorii, że to jednak latarnia, wskazują na funkcje sygnalizacyjne tego miejsca.
Pod koniec XIX wieku lampę elektryczną zaczęto zasilać akumulatorami, zakończyła się epoka gazu. W tym miejscu znajduje się również ostatnia tablica szlaku pisarki Joanny Chmielewskiej.
Szlak pisarki Joanny Chmielewskiej – najpopularniejsza autorka kryminałów bardzo lubiła przebywać w Piaskach. Po raz pierwszy przyjechała do małej wioski na końcu Mierzei Wiślanej w latach 70 – tych. Przebywała tu u zaprzyjaźnionej rodziny. Przyjeżdżała po sezonie, lubiła ciszę. To tu powstała część jej książek.
Dzięki związkom pisarki z tym kawałkiem mierzei z inicjatywy mieszkańców Krynicy Morskiej powstał Szlak Joanny Chmielewskiej. Zaczyna się przy Bibliotece Miejskiej w Krynicy Morskiej – można tu na interaktywnej ławeczce wysłuchać fragmentów książek autorki, które tematycznie związane są z Mierzeją Wiślaną. W Piaskach pierwsza tablica znajduje się przy porcie rybackim. Kolejne wzdłuż Zalewu Wiślanego, a następne w kierunku plaży.
Cmentarz mennonicki na wzgórzu — kierując się w ulicę Piaskową za kościołem i dalej płytami betonowymi w stronę ostatniego ośrodka wypoczynkowego przy tej ulicy trafimy na cmentarz mennonicki. Wprawdzie nie ma tak oznakowania, ale jest niewielki utwardzony parking, więc trudno przeoczyć to miejsce.
Mennonici na mierzeję podobnie, jak na Żuławy dotarli w XVII wieku. Posiadali wiedzę i umiejętności osuszania polderów i regulacji rzek. Pracowici mennonici potrafili wyrwać wodzie ziemię i zagospodarować ją.
Cmentarz jest niewielki, zaledwie kilka płyt nagrobnych z nazwiskami mieszkańców, którzy odeszli do 1945 roku XX wieku.
Budowla sakralna – obecny kościół w Piaskach pw. Matki Bożej Gwiazdy Morza należy do diecezji elbląskiej i dekanatu Krynica Morska. Kościół został wybudowany w latach 90.XX wieku. Budowę kościoła ukończono i został on konsekrowany w 2000 roku. Świątynia w Piaskach należy do ojców michalitów, czyli wspólnoty zakonnej Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła.
W okresie międzywojennym we wsi powstała nowa, niewielka świątynia (kościół w osadzie był przez wieki wielokrotnie przenoszony z uwagi na działania wydm lub uszkodzenia), która pod koniec II wojny światowej została nieznacznie uszkodzona. Budynek kościoła został zburzony w latach 50. na polecenie władz komunistycznych. Zarys fundamentów świątyni można zobaczyć na dawnym cmentarzu mennonickim z XVIII wieku.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
