Eksponaty w Muzeum Zalewu Wiślanego. 10 - metrowy barkas i łódź z kilku tysięcy patyczków

Na prezentowanej tu wystawie stałej można z bliska zobaczyć charakterystyczne dla regionu jednostki pływające, m.in. drewnianą żakówkę wraz z żaglem rozprzowym, zbudowaną w 1950 roku przez szkutnika Henryka Schmidta, potężny 10 – metrowy barkas z żaglem rejowym, mniejsze półbarkasy oraz łódź zalewowo – morską. Ekspozycję lokalnych jednostek rybackich uzupełniają łodzie z innych regionów Polski.

Szczególne miejsce w muzeum zajmuje oryginalny, w pełni wyposażony w narzędzia do budowy i konserwacji łodzi warsztat szkutniczy, należący do rodziny Schmidtów z miejscowości Łaszka k. Sztutowa. Znajdujące się w nim sprzęty, z których część pochodzi jeszcze z XIX wieku, są wyjątkowymi zabytkami miejscowego rzemiosła. Na wystawie zaprezentowane zostały także tradycyjne przyrządy wykorzystywane do połowów, w tym podlodowych, z przełomu XIX i XX wieku. Codzienne życie nad Zalewem Wiślanym i trudy związane z połowami zostały przedstawione na wystawie za pośrednictwem wspomnień samych rybaków. Historia rybołówstwa we wspomnieniach Wiesława Wyrazika – mieszkańca Kątów Rybackich i najstarszego rybaka to cenny zapis trwającej przeszło 70 lat rybackiej przygody, z którego dowiemy się m.in. jak budowano barkasy, jakie ryby poławiano w wodach Zalewu, a także poznamy liczne anegdoty z rybackiego życia. Materialnym wymiarem tej historii jest znajdująca się w zbiorach muzeum łódź bohatera wspomnień.

Oprócz zabytków bezpośrednio odnoszących się do rybołówstwa i szkutnictwa, na wystawie znajdują się także przedmioty związane z żeglarstwem, pracą na morzu, historią ratownictwa brzegowego, żeglarstwem lodowym oraz z powroźnictwem. Są to m. in. ślizg lodowy Ludowy 8, od nazwiska konstruktora zwany Weilandem, który w 1984 roku brał udział w Bojerowych Mistrzostwach Świata, osiągając na lodzie prędkość ponad 100 km/h. To także zabytkowy wóz do transportu łodzi ratownictwa brzegowego oraz maszyny do splatania i skręcania lin. Unikatowym obiektem o niezwykłych walorach artystycznych jest znajdująca się na wystawie rzeźba Łódź autorstwa Dominika Kotarby, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Wykonana z kilkudziesięciu tysięcy drewnianych patyczków zebranych na plaży, siedmiometrowa łódź jest autorską interpretacją metafory życia, jako ciągłej wędrówki i zmagań z przeciwnościami, które z jednej strony zagrażają człowiekowi, z drugiej zaś go kształtują.

Ekspozycję muzeum wzbogacają stanowiska interaktywne, które umożliwiają gościom naukę wiązania węzłów żeglarskich oraz zgłębianie wiedzy o dawnych rzemiosłach. W przestrzeni wokół budynków oddziału znajduje się skansen tradycyjnych łodzi rybackich oraz infrastruktury dawnych warsztatów szkutniczych. Można tam zobaczyć m. in. obrotnice slipowe, które służyły do transportu łodzi z brzegu do hali szkutniczej, oraz wózek slipowy, za pomocą którego wyciągano z wody wymagające naprawy łodzie. W skansenie wyeksponowana została również kolekcja kotwic o różnej wielkości – od małych po osiągające nawet 3 metrów wysokości.

Źródło: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku